KURTADI (KUTOKA KATIKA DINI)

Swali:

'Je hii hukmu ya kuuwawa kwa murtadi si katika kulazimishana katika dini?'

 

Jawabu:

Allaah Anasema:

"Hapana kulazimisha katika Dini. Kwani Uongofu umekwisha pambanuka na upotofu. Basi anaye mkataa Shaytwaan na akamuamini Allaah bila ya shaka amekamata kishikio madhubuti, kisicho vunjika. Na Allaah ni Mwenye kusikia, Mwenye kujua."

Al Baqarah – 256

Na Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) amesema:

"Atakayebadilisha dini yake muuweni."

Bukhari

Na akasema:

"Si halali (kumwaga) damu ya Muislamu isipokuwa kwa matatu; Nafsi kwa nafsi (Aliyeua auwawe), na mzinzi 'thayyib' (aliyekwishaoa au kuolewa) na aliyeacha dini akafarikiana na kundi."

Bukhari na Muslim

Hapana mgongano wowote baina ya hukmu mbili hizi. Ya mwanzo ni juu ya asiyekuwa Muislamu.  Huyu akitaka kubaki katika dini yake ya Ukristo au Uyahudi au dini yoyote ile, anao uhuru kamili wa kubaki huko, na haijuzu kumlazimsha kuiacha dini yake.

 

Ama hukmu ya pili ni juu ya jambo jingine kabisa. Ni juu ya yule uliyekwishambainikia ukweli, akamjua Allaah, akaikubali hidaya Yake, kisha akaamua kwa hiari yake mwenyewe kuingia katika dini ya Kiislamu bila kulazimishwa.

 

Atakayeamua kusilimu kwa hiari yake mwenyewe, hatakiwi kufanya kufru tena. Haiwezekani mtu leo aseme mimi ni Muislamu, kisha aanze kumtukana Allaah kuwa amefanya makosa au dhulma n.k. Au amtukane Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) au Sahaba zake (Radhiya Allaahu anhum) au Wake zake (Radhiya Allaahu anhunna), au aseme mimi sioni kama Swalah ina umuhimu wowote au aitie ila yoyote dini. Au afanye jambo lolote litakaloingiza shaka ndani ya nafsi dhaifu. Huyu anakuwa hajaingia katika dini isipokuwa kwa ajili ya kuwababisha watu. Huyu ni mzizi mbaya unaotaka kuleta fitna katika dini na lazima ung'olewe.

 

Na hii ndiyo maana mtu atakayetoka katika dini, akinyamaza kimya asiseme kitu, hawezi kuhukumiwa kama ni murtadi. Na hii ni kwa sababu Waislamu hawatakiwi kufuatilia na kuchunguza aibu au matendo ya watu yaliyotendwa kwa kujisitiri au kwa kujificha. Bali wanahesabiwa kwa matendo yaliyofanywa kwa jahara tena pawe na ushahidi usio na shaka kuwa mtu huyo anajuwa analotenda na alilikusudia.

 

Kwa hivyo mwenye kurtadi kisha akatamka jahara mbele ya watu, anakuwa keshatangaza vita dhidi ya Uislamu, na anakuwa keshainyanyua bendera ya upotovu, na kwa ajili hiyo kisheria mtu huyo lazima apigwe vita kwa sababu anahesabiwa kuwa ni mwenye kuipiga vita dini, na Uislamu haukubali kugeuzwa mchezo, leo mtu anaingia na kesho anatoka.

 

Allaah Anasema:

"Na kikundi katika Watu wa Kitabu walisema: Yaaminini yale waliyoteremshiwa wenye kuamini mwanzo wa mchana, na yakataeni mwisho wake; huenda wakarejea."

Aal Imran -72

 

Ufafanuzi wa Aayah hii:

 

"Miongoni mwa vitimbi walivyokuwa wakifanya Mayahudi na Manasara ili kuwababaisha watu na dini ya haki - ya Uislamu- ni kuwaamrisha baadhi yao kwenda kusilimu kisha kurejea katika dini yao ili wawatie wasiwasi na wahka wale Waislamu wa kweli waone 'labda si dini ya haki hii. Mbona wameingia mahodari wale kisha wakatoka?'

 

 

Nani Murtadi

 

Allaah Anasema:

"Wala hawataacha kupigana nanyi, mpaka wakutoeni katika dini yenu, kama wakiweza. Na watakaotoka dini yao katika nyinyi, kisha wakafa hali ya kuwa makafiri, basi hao ndio ambao amali zao zimeharibika katika dunia na Aakhirah. Nao ndio watu wa Motoni. Humo watakaa milele."

(Al - Baqarah  -217)

"Murtadi" ni yule aliyeiacha dini ya Kiislamu akiwa na akili timamu, bila kulazimishwa na mtu akaingia katika dini nyingine kama vile Ukristo au dini ya Kiyahudi au kutokuwa na dini kama vile Ukoministi, au akakanusha jambo lolote lijulikanalo kama ni la lazima katika dini kama vile kuwajibika Kuswali, kutoa Zakaah au akafanya jambo dhidi ya Uislamu au dhidi ya sheria zake zilizo dhahiri au akatamka kauli ambayo haina tafsiri nyengine isipokuwa kukufuru.

 

Kurtadi kwa itikadi

 

Mwenye kumshirikisha Allaah au kumpinga au akakanusha moja wapo katika sifa Zake zilizothibiti. Ikijulikana wazi kuwa mtu huyo bila shaka anazielewa vizuri sifa hizo. Au amsingizie Allaah jambo ambalo Yeye mwenyewe amelikanusha; mfano; kuwa na mtoto, au kukanusha kuwepo kwa Malaika au vitabu au Mitume au kuikanusha Siku ya Qiyaamah au Qadar kheri yake na shari yake au akatae jambo lolote linalojulikana kuwa ni la lazima katika dini,  basi mtu huyu huwa ni Murtadi, aliyetoka katika dini.

 

Inajulikana pia kuwa anahesabika Murtadi, Muislamu yeyote anayeipinga au kuikanusha Qur-aan yote, au sehemu yoyote ya Qur-aan au hata aya moja katika aya za Qur-aan.

 

Huhesabiwa kuwa amertadi pia, mwenye itikadi kwamba Qur-aan inakhitalifiana yenyewe kwa yenyewe au ina khitilafu ndani yake, au mwenye kuwa na shaka katika miujiza yake au kujigamba kuwa ana uwezo wa kuleta mfano wake, na pia mwenye kuivunjia heshima, au kuongeza au kupunguza ndani yake.

Anahesabiwa kuwa amertadi mwenye kuitakidi kwamba Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) amesema uongo katika baadhi ya aliyokuja nayo, na pia yule anayeitakidi kuwa ni halali jambo lolote liloharamishwa kama vile kuzini kunywa pombe n.k.

 

 

Kurtadi kwa matamshi

 

Kuapa kwa mila nyengine isiyokuwa ya Kiislamu.

 Ameelezea Thabit bin Dhwahaak kwamba Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) amesema:

 

"Atakaekula kiapo kwa mila isiyokuwa ya Kiislamu anakuwa kama alivyosema".

 

Abu Daud

(Mfano wake ni baadhi ya watu wanaopenda kuwaiga wasio waislamu katika kula kiapo akasema; ‘Yesu kristo’ au kwa lugha yoyote ile, viapo vya aina hiyo).

Na kutoka kwa Buraydah (Radhiya Allaahu anhu) ameeleza kuwa Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) amesema:

 

"Atakayesema; ‘Mimi si Muislamu’, ikiwa anasema uongo basi kama alivyosema, na ikiwa anasema kweli basi hatorudi katika Uislamu akiwa amesalimika".

Abu Daawuud , Annasai na Ibn Maajah

 

Atakayemtukana Allaah au Qur-aan au akamtukana Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) au moja wapo kati ya Mitume ya Allaah, anakuwa amertadi hata kama ametamka hayo kwa mzaha au kweli au kwa istihizai.

 

Allaah Anasema:-

 

"Na kama ukiwauliza (kwa nini wanaifanyia mzaha dini)? Wanasema; "Sisi tulikuwa tukizungumza zungumza na kucheza tu."  Sema; "Mlikuwa mkimfanyia mzaha Allaah na Aayah zake na Mtume Wake?

"Msitoe udhuru (wa uongo) umekwisha kudhihiri ukafiri wenu (mlokuwa mkiuficha) baada ya kule kuamini kwenu (kwa uwongo)."

At - Tawba - 65 - 66

 

Maulamaa wote wamekubaliana kuwa mwenye kumsingizia uongo Bibi Aisha (Radhiya Allaahu anha) katika kile kisa cha uongo alichozuliwa (Tukio la "Al-Ifki") na ilihali Allaah keshaukanusha uongo huo kisha akamtakasa, basi anakuwa si Muislamu tena.

 

Allaah Anasema:-

 

"Hakika wale walioleta uongo huo (wa kumsingizia bibi 'Aaishah (Radhiya Allaahu anha) mkewe Mtume wa Allaah Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam kuwa amezini)) Ni kundi miongoni mwenu (ni jamaa zenu) msifikiri ni shari kwenu bali hiyo ni kheri kwenu. Kila mtu katika wao atapata aliyoyachuma katika madhambi yao na yule aliyejitwika sehemu yake kubwa miongoni mwao atapata adhabu kubwa (zaidi)

 

Kwa nini mlipo sikia khabari hii, wanaume Waumini na wanawake Waumini hawakuwadhania wenzao mema, na kusema: Huu ni uzushi dhaahiri?

 

Kwa nini hawakuleta mashahidi wanne? Na ilivyo kuwa hawakuleta mashahidi wane basi hao mbele ya Allaah ni waongo.

 

Na lau kuwa si fadhila ya Allaah juu yenu na rehema yake katika dunia na Aakhirah, bila ya shaka ingeli kupateni adhabu kubwa kwa sababu ya yale mliyo jiingiza.

 

Mlipoupokea (uwongo huo mkawa mnautangaza) kwa ndimi zenu na mkasema kwa vinywa vyenu msiyo yajua, na mlifikiri ni jambo dogo, kumbe mbele ya Allaah ni kubwa.

 

Na kwa nini mlipo yasikia msiseme: Haitufalii kuzungumza haya. Subhaanaka (Mola wetu) Umetakasika! Huu ni uzushi mkubwa!?

 

Allaah anakuonyeni msirudi kabisa (msirejee tena) kufanya kama haya, ikiwa nyinyi ni Waumini! (Waislamu) kweli.”

(An Nur– 11-17)

Kwa hivyo atakaerudia kueneza uongo huo hatakuwa Muislamu tena.

 

Kuitukana dini

 

Yeyote atakayeituhumu kuishambulia au kuitukana dini ya Allaah au kuwataka watu wafuatae siasa ya kutoamini Mungu au kuwataka wakufuru basi anakuwa Murtadi.

 

Allaah Anasema:-

"Na kama wakivunja viapo vyao baada ya kuahidi kwao na wakatukana dini yenu, basi wapigeni vita viongozi wa ukafiri. Hakika viapo vyao havina maana wauweni (piganeni nao) ili wapate kujizuia (na kufanya ubaya wao).”

(At - Tawba -12)

 

Kurtadi kwa matendo

 

Maulamaa wote wa Kiislamu wamekubaliana kuwa; amefanya kitendo cha kurtadi Muislamu yeyote atakayeutupa msahafu mahala panapotupwa taka, au kuuchafua (kwa kukusudia) kwa kuumwagia taka, na pia kuvifanyia hivyo vitabu vya Hadiyth za Al Qudsiy au vya Hadiyth za Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) na pia atakayeufanyia dharau msahafu.

 

Allaah Anasema:-

 

"Na kama ukiwauliza (kwa nini?) Wanasema; "Sisi tulikuwa tukizungumza zungumza na kucheza tu, Sema; "Mlikuwa mkimfanyia mzaha Allaah na aya zake na Mtume wake?".

At - Tawba -65

 

Wamekubaliana Maulamaa kwamba Muislamu yeyote akilisujudia sanamu, jua au mwezi, au akasema neno au kufanya kitendo kinachoonyesha wazi kuwa kaifanyia istihizai dini, basi anakuwa ametoka katika dini ‘Amertadi’.

 

Muislamu yeyote atakayekimbilia nchi ya makafiri wanaowapiga vita Waislamu na akaungana nao katika kupigana vita hivyo dhidi ya Waislamu, basi kesha kuwa kafiri, na hii ni kutokana na kauli ya Allaah isemayo:

 

"Na miongoni mwenu atakayefanya urafiki huo nao, basi huyo atakuwa pamoja nao. Hakika Allaah hawaongozi (njia ya kheri watu madhalimu)."

Al - Maidah -51 

 

Muislamu yeyote atakayeipiga vita sheria ya Kiislamu akaibadilisha kwa kanuni za wanadamu kwa nia ya kuizuia sheria ya Kiislamu isitumike, basi amekuwa kafiri.

Allaah Anasema:-

 

"Na wasiohukumu kwa yale aliyoyateremsha Allaah basi hao ndio  makafiri".

Al - Maidah - 44

 

Hukmu ya mwenye kurtadi

 

Kutokana na dalili zilizotangulia tunafahamu kuwa mwenye kurtadi akiwa na akili timamu, damu yake inakuwa halali, na hukmu ya kuuliwa inatolewa na Imam mwenye kuwahukumu Waislamu au msaidizi wake kama vile Qaadhi, na haoshwi, hasaliwi wala hazikwi katika makaburi ya Waislamu. 

Hauliwi hapo hapo, bali kwanza hutubishwa na kuonyeshwa dalili mbali mbali kuwa kitendo chake hicho kinamtoa katika dini, hasa kwa vile huenda kitendo chake hicho au kauli aliyotamka ilikuwa kwa kukisia tu au kwa jitihada akidhani kuwa ndiyo haki inayofaa kufuatwa. Akaiendelea kuishikilia kufru yake hiyo akakataa kuifuata haki, ndipo hukmu inapotendeka.

 

Anasema Ibn Qudaamah (Allaah amrehemu) katika Al Mughniy:

 

"Mwenye kurtadi hauliwi mpaka Qadhi amtubishe muda wa siku tatu. Na hii ndiyo kauli ya Maulamaa wengi akiwemo Umar na Ali na Atwaa na Al Nakhaiy na Imaam Maalik na Ath-Thawry na Al-Awza'iy na Is-haaq na wengi kati ya maulamaa wenye rai, kwa sababu kurtadi kwake huenda kukawa kwa dhana na dhana kwa kawaida haiondoki mara moja. Kwa ajili hiyo inawajibika kusubiri muda mrefu ili apate wakati wa kutosha kujirudi na kuitambua haki."

 

Vipi aliyertadi anaweza kurudi katika Uislamu?

 

 

Aliyertadi anaweza kurudi katika Uislamu kwa kutamka shahada mbili "Ash' hadu an Laa ilaaha illa Llah wa Ash' hadu anna Muhammadan RasuwluLLaah." Ni ikiwa kurtadi kwake kunatokana na kupinga jambo linalojulikana kuwa ni la dharura katika dini, hakubaliwi mpaka kwanza akiri makosa yake na alikubali jambo hilo."

 

Wa-Allaahu Ta'alaa A'lam